خداباوری و یافته‌های علوم‌شناختی دین:سازگاری یا ناسازگاری

author

Abstract:

اوایل قرن بیست و یکم، شاخۀ جدیدی از حوزۀ علوم‌ شناختی به نام «علوم‌ شناختی دین» توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است. محققان در این شاخه به دنبال بررسی مکانیزم‌های‌ ‌شناختی هستند که باورهای دینی را در انسان تولید یا تقویت می‌کنند. نظریه‌ها و همچنین شواهد تجربی علوم‌شناختی دین‌‌، پرسش‌های فلسفی و الهیاتی بسیاری را به دنبال داشته‌ است. یکی از مهم‌ترینِ این پرسش‌ها این است که آیا این یافته‌ها نشان می‌دهند که باور به وجود خدا‌‌، باوری ناموجّه است؟ پاسخ برخی از فلاسفه به این پرسش مثبت است. به اعتقاد آنها مکانیزم‌های ‌شناختی مورد مطالعه در این حوزه‌‌، تهدیدی علیه خداباوری‌اند. دلایل آن‌ها در این خصوص عمدتاً بر مستعدّ خطا‌ بودن مکانیزم‌های‌ شناختی و همچنین غیرحسّاس‌ بودن این مکانیزم‌ها نسبت به صدق استوار است. هدف ما در این مقاله این است که نشان دهیم که حتی با فرض پذیرش نظریه‌ها و شواهد تجربی علوم‌ شناختی دین‌‌، هیچ یک از این گونه دلایل نمی‌توانند ناموجّه‌ بودن باورهای دینی و به‌ ‌ویژه ناموجّه‌ بودنِ باور به خدا را نشان دهند. استدلال ما در این زمینه‌‌، بر مانعة ‌الجمع نبودن تبیین‌های طبیعی و فراطبیعی و همچنین محدودیت اساسی مکانیزم‌های ‌شناختی استوار است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خداباوری، خودیابی یا ازخودبیگانگی

به عقیدۀ برخی متفکران غربی، نشاندن انسان زمینی و مقهور در کنار خدایی آسمانی و قاهر جز به قیمت ازخود بیگانگی انسان و حلول شخصیتی بیگانه در ذهن و روان او تمام نمی‌شود. اساساً تلقّی آدمی از الیناسیون (ازخود بیگانگی) و چگونگی آن، رابطۀ مستقیم با نحوۀ تلقّی وی از انسان و ماهیت او دارد؛ البته، نوع نگاهی که انسان به خداوند دارد و خدایی که یک آیین معرفی می‌کند، متغیّر دیگری است که در آن سویِ معادلۀ انسان و ...

full text

Survey of the nutritional status and relationship between physical activity and nutritional attitude with index of BMI-for-age in Semnan girl secondary school, winter and spring, 2004

دیکچ ه باس فده و هق : ب یناوجون نارود رد هیذغت تیعضو یسررب ه زا ،نارود نیا رد یراتفر و یکیزیف تارییغت تعسو لیلد ب تیمها ه تسا رادروخرب ییازس . یذغتءوس نزو هفاضا ،یرغلا ،یقاچ زا معا ه هیذغت یدق هاتوک و یناوـجون نارود رد یا صخاش نییعت رد ب نارود رد یرامیب عون و ریم و گرم یاه م یلاسگرز ؤ تـسا رث . لماوـع تاـعلاطم زا یرایسـب لـثم ی هتسناد طبترم هیذغت عضو اب بسانم ییاذغ تاداع داجیا و یتفایرد یفاضا...

full text

خداباوری، خودیابی یا ازخودبیگانگی

به عقیدۀ برخی متفکران غربی، نشاندن انسان زمینی و مقهور در کنار خدایی آسمانی و قاهر جز به قیمت ازخود بیگانگی انسان و حلول شخصیتی بیگانه در ذهن و روان او تمام نمی شود. اساساً تلقّی آدمی از الیناسیون (ازخود بیگانگی) و چگونگی آن، رابطۀ مستقیم با نحوۀ تلقّی وی از انسان و ماهیت او دارد؛ البته، نوع نگاهی که انسان به خداوند دارد و خدایی که یک آیین معرفی می کند، متغیّر دیگری است که در آن سویِ معادلۀ انسان و ...

full text

ایمان: واقع‌گرا یا ناواقع‌گرا؟ نقد هبلث‌ویت بر خداباوری ناواقع‌گرایانه‌ی کیوپیت

چکیده دان کیوپیت تلقی‌ای ناواقع‌گرایانه از خدا و ایمان دینی دارد. او بر این باور است که مفاهیم انسان و خدا در بستری تاریخی شکل می‌گیرند و ابتنایی بر عقلانیت و مابعدالطبیعه ندارند. از این‌رو، بر تحول مداوم این مفاهیم در طول تاریخ اندیشه‌ی دینی تأکید می‌کند. او بر این باور است که انسان خود ارزش‌هایش را انتخاب می‌کند و جهانش را بر این اساس می‌سازد. به‌زعم کیوپیت، گوهر دین احساس معنویتی است که کام...

full text

Larp _icee 2009_

کچ ی هد هکبش هکبش رگسح یاه رگسح زا یا هنیزه مک و دودمح یژرنا اب ،کچوک یاه دنتسه یا یم شخپ رظن دروم هقطنم رد هک هداد ات دنوش عجم طیمح زا ار ییاه شزادرپ یارب و هدونم یروآ یزکرم هرگ هب ١ دننک لاسرا . م نینچهم ی هب و هداد صیخشت طیمح رد ار یدادخر عوقو دنناوت دنناسرب یزکرم هرگ علاطا . هکبش هنوگنیا ریخا یالهاس رد هنیمز رد اه یاهدربراک فلتمخ یاه هدرک ادیپ یدایز دنا . زا دنترابع اهدربراک نیا هلجم زا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 21  issue 80

pages  29- 50

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023